Lụa Hàng Châu – Tiếng Thơm Thủ Phủ Tơ Lụa Của Trung Quốc

“Trên trời có thiên đàng,

Dưới đất có Tô Hàng nhị châu”

Câu nói này được người Trung Quốc dùng để nói thay cho vẻ đẹp của vùng đất này. Hàng Châu –  thành phố được biết đến là nơi khởi điểm của con đường tơ lụa xuyên Trung Á tới châu Âu. Lụa Hàng Châu tiếng thơm lưu giữ từ  nghìn đời, nổi tiếng trên toàn thế giới.

Thành Phố Hàng Châu

Hàng Châu nằm ở vùng đồng bằng châu thổ sông Trường Giang, là thủ phủ của tỉnh Chiết Giang. Cách Thượng Hải 180km về phía Tây Bắc, Hàng Châu được biết đến như là một trong những thành phố nổi tiếng và thịnh vượng nhất Trung Quốc.

Hàng Châu nổi tiếng từ hơn 1.500 năm trước với tơ lụa, gốm sứ và trà. Lụa Hàng Châu từng vượt sa mạc trên “Con đường Tơ Lụa” sang các nước Tây Á, đến tận châu Âu. Hàng Châu còn được biết đến với kênh Đại Vận Hà đào vào đời Tùy (581-618), dài 1.764 km, nối Hàng Châu ở phương Nam với Bắc Kinh ở phương Bắc. Đến nay, một số đoạn của kênh Đại Vận Hà vẫn còn được sử dụng. Ngày nay, Hàng Châu cùng với Tô Châu và Thượng Hải là ba trong những khu kinh tế trọng điểm của Trung Quốc.

Hàng Châu – Quê Hương Của Tơ Lụa

Truyền thuyết kể lại rằng khi bà Hsilin Shih (vợ của hoàng đế Huangdi ) đang uống trà dưới một gốc cây tằm thì có một cái kén rơi vào ly của bà. Bà nhìn thấy kén quay một sợi trắng trông rất chắc và đã lấy tay tháo sợi kén ra quấn vào tay mình. Tình cờ nhận ra rằng nó có thể sử dụng để dệt sợi, dạy mọi người cách nuôi tằm và sau đó phát minh ra máy dệt. Một cách thật tự nhiên, ngành công nghiệp dệt ra đời.

Ngành sản xuất tơ lụa đã đạt đến đỉnh cao của nghề thủ công trong suốt triều đại của nhà Thương (1600 TCN – 1046 TCN). Trong suốt hơn 2.000 năm, người Trung Quốc đã tuyệt đối giữ bí mật về nghề dệt lụa. Nó được xem là một trong những bí mật quan trọng của quốc gia. Bất cứ ai bị bắt vì tội buôn lậu trứng tằm, kén tằm hay hạt giống dâu tằm sẽ bị tử hình. Tơ lụa được sản xuất chủ yếu ở phía Nam đồng bằng châu thổ sông Dương Tử. Lụa Hàng Châu đã từng là thứ đắt tiền chỉ dành cho vua chúa, tầng lớp thượng lưu trong xã hội bởi sự cao cấp của nó: sợ tơ óng, hoa văn đẹp, màu sắc khó phai.

Trong lịch sử, “Con đường tơ lụa” ra đời vì mặt hàng buôn bán chính qua đây là tơ lụa. Kể từ khi có con đường xuyên Âu – Á, người Trung Hoa mang vải lụa, gấm vóc… đến Ba Tư và La Mã đồng thời những doanh nhân các vùng khác cũng tìm đường đến với Trung Hoa. Các bậc đế vương hay nhà quý tộc của La Mã rất thích lụa Hàng Châu nói riêng và lụa Trung Hoa nói chung. Họ mong muốn sở hữu thứ hàng này đến mức sẵn sàng đổi chỗ lụa đó bằng vàng với cân nặng tương đương. Lụa nghiễm nhiên thành món hàng hốt bạc về cho đất nước.

Phía Nam bên bờ Tây Hồ của Hàng Châu ngày nay có Bảo tàng tơ lụa. Mở cửa từ năm 1992, gồm 7 phòng triển lãm lịch sử 5.000 năm lịch sử tơ lụa Trung Quốc, trưng bày một số hiện vật tơ lụa được bảo tồn của hầu hết các vương triều Trung Hoa từ thời cổ đại và rất nhiều bức tranh mô tả văn hóa dệt lụa truyền thống của Trung Quốc, các sản phẩm tơ lụa nổi tiếng của các nghệ nhân, quy trình nhuộm và dệt lụa. Các thành tựu trong ngành dệt, các cuộc nghiên cứu và buôn bán tơ lụa cũng được giới thiệu tại đây. Ngoài tham quan, khách du lịch còn được các nghệ nhân hướng dẫn cách dệt lụa, mua các tấm lụa đẹp từ cửa hàng bán hàng lưu niệm trong bảo tàng…

Thành phố của vải vóc gấm lụa, không rõ vì tính chất dễ cháy của mặt hàng hay một cách gây ấn tượng với du khách mà thành phố vẫn còn những người đàn ông trung niên ngày ngày đi khắp phố gõ phèng la nhắc nhở: “Trời hanh vật khô, cẩn thận củi lửa” như phim cổ trang. Âu cũng là một nét đáng yêu hết mực!

Lụa Là Hàng Châu

Lụa là một loại vải mịn, mỏng được dệt bằng tơ. Tơ “tự nhiên” được tạo ra bởi một loài sâu bướm chứ không phải tằm dâu. Nó được gọi là “tự nhiên” vì người ta không thể nuôi loài sâu bướm này. Tuy vậy lụa tự nhiên khó nhuộm màu cũng như dễ đứt, người ta đã nghĩ đến nuôi tằm lấy tơ, dùng tơ xe sợi dệt lụa. Tơ lụa có nguồn gốc xuất xứ từ Trung Quốc. Nghề trồng dâu nuôi tằm đã có lịch sử hơn 6.000 năm.

Hàng Châu được mệnh danh là quê hương của tơ lụa. Những sản phẩm lụa Hàng Châu trứ danh từ ngàn đời nay với kỹ thuật dệt đạt đến độ hoàn mỹ, tinh xảo về hoa văn từng một thời chỉ ưu tiên dành cho vua chúa. Nhà thơ Bạch Cư Dị đã tán dương:

“Cô thợ dệt khoe vân lụa đẹp

Quán rượu cờ xanh nép hoa lê”.

Lụa Hàng Châu từ xa xưa đã nổi tiếng không chỉ ở trong nước mà còn ở nhiều quốc gia lân cận. Những chiếc khăn tơ tằm dùng vào mùa hè thì mát, mùa đông thì ấm, lại mềm nhẹ bay bay…, mua về làm quà cho người thân thì không gì bằng.

Đã từng là một trong những trung tâm sản xuất tơ lụa trong nhiều thế kỷ, lụa chạy qua huyết mạch của Hàng Châu, và chúng ta có thể tìm thấy một nơi để mua nó trên mọi góc phố. Có lẽ quan trọng hơn đối với người mua hàng là có thể nói sự khác biệt giữa hơn 14 loại lụa khác nhau. Chẳng hạn, chou (绸) là loại lụa phổ biến nhất; mỏng và mềm mại, nó thường được may thành váy, áo hoặc váy ngủ. Tuy nhiên, nổi tiếng nhất là hangluo (杭 罗). Sử dụng sợi tơ tằm tinh khiết và dệt theo một mô hình cực kỳ phức tạp, vải nổi tiếng là nhẹ và thoáng khí, hoàn hảo cho mùa hè.

Gia công cho cả thế giới, cung cấp hàng rẻ tiền cho cả thế giới, nếu thế giới cần bất cứ mặt hàng nào. Chúng ta có thể nhận hiểu ra điều này khi đi qua con đường tơ lụa Hàng Châu ở phố Qinghefang, chỉ là đoạn đường vài trăm mét mà hai bên san sát cửa hàng bán sỉ. Nhưng đó là con đường bán sỉ lớn nhất thế giới, khi từ đây cung cấp lụa, hàng thời trang và sản phẩm lưu niệm từ vải và lụa ra khắp châu Á, châu Phi và Đông Âu.

Tháng 10 hằng năm, thành phố Hàng Châu, Trung Quốc tấp nập khách hàng đến từ các thương hiệu lụa nổi tiếng để thăm dò thực lực sản xuất và ký những hợp đồng cho năm sau. Hàng Châu xứng danh là thủ phủ tơ lụa 2000 năm của Trung Hoa. Nơi đây có trường đại học 200 năm tuổi đào tạo những người trở thành ông chủ của các công xưởng dệt may lớn nhất thế giới, bảo tàng tơ lụa quốc gia và nhiều bảo tàng tơ lụa tư nhân lớn nhất thế giới.